De puzzel en de bordjes

Wat dit avontuur behalve het fietsen nog meer zo leuk maakt, is de enorme logistieke puzzel om zo efficiënt mogelijk de routes te plannen. In zo weinig mogelijk kilometers, zoveel mogelijk verschillende plaatsen bezoeken en daarbij zo min mogelijk door plaatsen fietsen waar ik al ben geweest.

Of net dat ene plaatsje, dat helemaal tegen de grens of de kust ligt, die je wel moet bezoeken, omdat je anders de volgende keer nóg een keer door alle 10 de voorgaande plaatsen moet …

Voorbeeld: Een aantal plaatsen in West-Friesland waar ik in 2022 ben geweest. Hoe zou je deze route plannen? Je wilt langs alle plaatsen, het vertrekpunt is de blauwe stip en het doel is om in het zuidwesten weer uit te komen.

Onvermijdelijk zijn sommige plaatsen nu eenmaal “doorfietsplaatsen”, die je keer op keer blijft tegenkomen op nieuwe routes. Hoe vaak ik bijvoorbeeld wel niet door Weert, Tilburg of ‘s-Hertogenbosch ben gefietst … daar heb je meer dan twee handen voor nodig om dat per stad te tellen.

Sowieso is het erg leuk om nieuwe mensen te leren kennen waarvan je hun woonplaats, hoe klein dan ook, zo kunt aanwijzen op de kaart. Al dan niet met de foto van het plaatsnaambord erbij.

“Ah, Eck en Wiel. Iets boven Tiel!”

En over plaatsnaamborden gesproken, dat is ook een vrij complex onderwerp. Lang niet alle gehuchten en buurtschappen in ons land zijn voorzien van een plaatsnaambord. Mijn grove schatting is dat er ongeveer 3.500 tot 4.000 van de totaal ca. 7.000 plaatsen zijn met een plaatsnaambord. Voor alle research gebruik ik plaatsengids.nl, gemeentenatlas.nl, Google Maps en Streetview, Wikipedia en het indrukwekkende werk van mijn voorganger Bram Witvliet, die in 2021 alle plaatsen van Nederland wist te voltooien op de fiets.

Home sweet home.

Er is in Nederland niet echt bepaald een conventie wat betreft plaatsnaamborden; iedere gemeente doet eigenlijk zomaar wat. Hieronder staan wat opmerkelijke borden die ik tot nu toe ben tegengekomen:

Sommige gemeentes hebben de gemeentenaam met logo op een onderbord vermeld, i.p.v. op het blauwe bord zelf.
Op sommige borden staat de plaatsnaam volledig in hoofdletters.
Dit is dan weer net een smaller lettertype dan gebruikelijk.
Veel witte buurtschapsborden hebben helemaal geen gemeentenaam vermeld staan.
Op sommige borden staat niet ‘gem.’ maar het volledige woord ‘gemeente’.
Sommige gemeentes, wiens gemeentenaam hetzelfde is als de hoofdplaats, hebben de gemeentenaam nogmaals vermeld staan onder de hoofdplaats, terwijl dit vaak juist niet het geval is.
De gemeente Oosterhout houdt er een ietwat eigen huisstijl op na voor de buurtschapsborden. Het doffe groen doet vermoeden dat deze bordjes er al een behoorlijke poos hangen. Misschien zijn ze wel eens aan vervanging toe?
Of een heus, knalgeel onderbord met nog grotere letters dan het hoofdbord … En dat slechts voor Zandoerle, maar niet voor Oerle, Zeelst of Meerhoven, die ook tot de gemeente Veldhoven behoren … Vreemd.
“Oud-” met koppelteken …
“Oud” zonder koppelteken … Dit willekeurige verschijnsel zien we ook terug in plaatsen die beginnen met Nieuw(-), Klein(-), Groot(-), Sint(-) en St.(-)
Keup is een buurtschap en tevens een gelijknamige straat in de gemeente Peel en Maas. Maar is dit nu een plaatsnaambord of een straatnaambord? Het formaat, relatief aan het andere straatnaambordje dat er al hangt, doet een plaatsnaambord vermoeden.
Een buurtschapsbord met een dikke blauwe rand.
Een klein, lief bordje voor een plaats die in het dialect met “Groot-” begint.
Of een buurtschapsbord met zwarte letters i.p.v. de gebruikelijke blauwe letters.
Niet alleen hoofdletters, maar ook een donkerder tint blauw. Volgens mij zijn dit borden van vroeger die nog steeds niet zijn vervangen.
Tweetalige dialectborden alleen in Limburg en Friesland? Welnee. Ook in Noord-Brabant. In dit geval in de vorm van een onderbord.

<- Terug